Łowienie Okoni
Spróbujmy zrozumieć „osobowość” okonia w świetle takich przeciwstawnych faktów: z jednej strony absurdalne branie i połów okonia na jego własne oko, wyrwane mu haczykiem przy nieudanym poprzednim zacięciu, z drugiej – powszechne zjawisko, kiedy gromada okoni w bojowniczym nastroju goni (czy raczej z szacunkiem jej asystuje) błystkę aż do samego brzegu. Zawsze bez wyraźniejszej ochoty na atakowanie jej i zawsze z tą samą naiwną cierpliwością i zapałem, tak przy pierwszej jak przy dziesiątej próbie. Określenie go jako nienasyconego żarłoka uniemożliwia jego charakterystyczna wytrwałość i ostrożność, a bazowanie na jego naiwności może okazać się zawodne. Naiwna jest może „młodzież”, ale większy, z reguły czcigodnie stary, okoń staje się z biegiem czasu „chytrym lisem” i tanio nie sprzedaje swojej skóry.
Okoń jest pod wieloma względami podobny do sandacza, ale ma jeszcze mniejsze wymagania.
Odpowiadają mu rozmaite typy wód pod warunkiem, że nie są zbytnio zamulone, a ich bilans tlenowy jest sprzyjający. Nie ma też określonych wymagań co do podłoża, na które składa ikrę. Ikrę w formie warkoczy nalepia na różne przedmioty etapowo, przez całą wiosnę, umie także dbać o potomstwo. Jest niewybrednym amatorem mięsa, zbiera nawet martwą zdobycz i nie przestaje być aktywny żerowo także w zimie. Intensywność jego wzrostu jest wyjątkowo zróżnicowana – zgodnie z zasadą: „mała woda – małe ryby, duża woda – duże ryby”. W wodach ograniczonych przestrzennie (zwłaszcza przy dużej, w wyniku braku drapieżników, jego ilości) rośnie bardzo powoli bez realnych szans na osiągnięcie większych rozmiarów i tworzy typową karłowatą populację. W wodach przestronniejszych, szczegół nie gdy populacja jest „kontrolowana” przez dobry stan innych ryb drapieżnych, może rosnąć szybko i osiągać imponujące rozmiary – nawet ponad 2 kg (w RFN złowiono okonia o wadze ponad 2,5 kg). Wtedy jest to, oczywiście bezlitosny kanibal i sam skutecznie czuwa nad regulacją stanu swych współplemieńców. Jego optymalnymi biotopami są głębokie, przestronne i czyste jeziora oraz zbiorniki zaporowe w terenach podgórskich. Bardzo dobrze znosi także ostrzejsze warunki klimatyczne. Powszechny jest też w wodach płynących, niekiedy odważa się być bezpośrednim sąsiadem pstrąga, jednak ze względu na pokarm lepiej czuje się w bogatszych ciekach nizinnych. Zasiedla także kanały melioracyjne, odpowiadają mu wyrobiska pożwirowe i młodsze, nie wypłycone starorzecza.
Niejednokrotnie krzywdzimy go i traktujemy tylko jako przypadkową zdobycz, rejestracja jego połowów jest więc bardzo skromna. W niektórych krajach docenia się jednak wysokie sportowe walory okonia. W problemie wyboru odpowiedniej pory roku do jego połowu pozwala zorientować się zestawienie połowów z Polski (77 sztuk).
| Zima | Wiosna | Lalo | Jesień | |
| Pora roku | (XII-II) | (III-V) | (VI-VIII) | (IX-XI) |
| % złowionych ryb | 11,0 | 11,0 | 53,0 | 25,0 |
Zwróćmy uwagę na pozornie skromne efekty zimowego i wiosennego połowu okonia. Ich skuteczność jest nieporównywalnie mniejsza w stosunku do połowów w cieplejszych porach roku, ale w rzeczywistości nasz pogląd jest trochę nierzetelny, bowiem gdyby porównać intensywność wędkarskiego naporu w poszczególnych porach roku, zobaczylibyśmy zimowe i wiosenne połowy we właściwym świetle. Okoń jest najbardziej uniwersalną rybą i potwierdza to również przedstawiona statystyka.
O uniwersalności okonia świadczy także analiza skuteczności poszczególnych przynęt przy jego połowie (Polska, RFN, NRD; 107 sztuk)
| Przynęta | Spinning | Larwy
Dżdżownice |
Żywiec | Inne |
| % złowionych ryb | 39,2 | 33,3 | 25,2 | 2,3 |
| Økg/szt. | 1,8 | 1,5 | 1,8 | 1,6 |
Sportowe walory okonia podkreśla wysoka skuteczność spinningu przy jego połowie i pod tym względem nie ma on godnego konkurenta pośród innych drapieżników. W Polsce na spinning łowi się nawet ponad połowę okoni (53%, w RFN 35%, w NRD 29%), co jest także dodatkowym świadectwem drapieżnego sposobu zdobywania pokarmu. Dżdżownice, larwy i im podobne przynęty zwierzęcego pochodzenia, które umieścić trzeba zaraz po spinningu, czynią wprawdzie pewien uszczerbek w opinii okonia jako drapieżnika, ale podkreślają jego sportową uniwersalność, powinny nas zatem cieszyć. Jednej czwartej połowów na żywca (w Polsce 29 %, w RFN 16 %) można się było spodziewać. Wśród sztucznych przynęt spinningowych okoń nie ma swoich ulubionych, a więc można z równym powodzeniem używać standardowych błystek wahadłowych i obrotowych, woblerów, twisterów, kombinacji sztucznych rybek z błystką obrotową. Za granicą sprawdzają się też specjalne rodzaje sztucznych muszek (typu Bucktails itp.) odpowiednie przy niektórych technikach połowów (w warunkach bardzo głębokich jezior). Wśród przynęt na okonie nie powinno też zabraknąć filetu, który jest tu bardzo skuteczny. Odpowiednie mogą być niektóre gatunki owadów lądowych (także do połowu na dnie) oraz małe kawałki wnętrzności domowych zwierząt. Przy przynętach typu kanapkowego mamy możliwość wykorzystania różnokolorowych kombinacji.